Με τον όρο «Φεντεραλισμός» νοείται η πολιτική θεωρία που υποστηρίζει το ομοσπονδιακό σύστημα διακυβέρνησης του κράτους.
Ο Φεντεραλισμός αρχικά ξεκίνησε ως μία ακραία εκδοχή της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Πρότεινε την κατάργηση των εθνικών κρατών ή την ελαχιστοποίηση της κυριαρχίας τους, ώστε χώρες όπως π.χ. η Ελλάδα, η Γαλλία κ.λπ. να καταστούν Νομαρχίες μιας υπερ-κυβέρνησης των Βρυξελλών.
Με αυστηρά δημοσιονομικούς όρους ως φεντεραλισμός νοείται η νομισματική ενοποίηση όλων των χωρών που ανήκουν στη ζώνη του ευρώ. Ωστόσο οι πυλώνες προς μια γνήσια οικονομική, νομισματική και τραπεζική ενοποίηση στη βάση της από κοινού άσκησης της κυριαρχίας και λήψης αποφάσεων για κοινές πολιτικές και αλληλεγγύη δεν έχουν ακόμη εφαρμοσθεί σύμφωνα με τον αρχικό οραματισμό.
Η κατοχύρωση μιας πανευρωπαϊκής αγοράς που να ενισχύει την ευημερία και την ανάπτυξη και να παρέχει ασφάλεια στην παγκόσμια οικονομία, η προώθηση της «κοινής» κυριαρχίας, η ενίσχυση της πολιτικής και οικονομικής ενοποίησης που ρυθμίζεται από κοινούς κανόνες και αποφάσεις δυστυχώς αποτελούν ακόμη έννοιες που δοκιμάστηκαν σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και αποδείχθηκαν ασθενικές.
Η κρίση που ξέσπασε το 2008 έφερε στην επιφάνεια χρόνιες ασθένειες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και κυρίως της ευρωζώνης. Οι Ευρωπαϊκές χώρες του Νότου που επλήγησαν από την κρίση λειτούργησαν ως θρυαλλίδα στην ανάδειξη των αδυναμιών της διακυβέρνησης, τόσο της ευρωζώνης όσο και της ΕΕ.
Είναι ξεκάθαρο πλέον πως μια Νομισματική Ένωση μπορεί να ευημερήσει μόνο εφόσον υπάρχει και μια Δημοσιονομική και Πολιτική Ένωση που να μπορούν να εγγυηθούν τη σταθερότητα της πρώτης. Επιπλέον, η Ένωση ωχριά στο συντονισμό των πολιτικών που θα διέπουν τη λειτουργία της αλλά και στη σύσταση κατάλληλων μηχανισμών πρόληψης και διορθωτικών μηχανισμών. Η ανάγκη συνεπώς να αναθεωρηθεί στο σύνολό του το πλαίσιο λειτουργίας της οικονομικής διακυβέρνησης είναι αδιαμφισβήτητη.
Η βασική αρχή της επικουρικότητας δεν αντανακλάται στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Αντίθετα, η δημοσιονομική διάσταση παραμένει σε εθνικό επίπεδο.
Συνεπώς, το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο μπορεί και πρέπει να αντικατοπτρίζει όχι μόνο την αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία - όπως αυτή προωθείται από χώρες όπως η Γερμανία - αλλά να συνοδεύεται από ισχυρά αναπτυξιακά μέτρα. Το αναπτυξιακό πακέτο με βάση τον κοινοτικό προϋπολογισμό πρέπει να αποτελεί τον κύριο πυλώνα ολόκληρου του δημοσιονομικού οικοδομήματος. Ο κοινοτικός προϋπολογισμός πρέπει να λειτουργεί ως εργαλείο ανάπτυξης και σταθερότητας και όχι ως απλό μέσο αναδιανομής μεταξύ των κρατών (ΕΛΙΑΜΕΠ, 2014).
Ο Φεντεραλισμός αρχικά ξεκίνησε ως μία ακραία εκδοχή της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Πρότεινε την κατάργηση των εθνικών κρατών ή την ελαχιστοποίηση της κυριαρχίας τους, ώστε χώρες όπως π.χ. η Ελλάδα, η Γαλλία κ.λπ. να καταστούν Νομαρχίες μιας υπερ-κυβέρνησης των Βρυξελλών.
Με αυστηρά δημοσιονομικούς όρους ως φεντεραλισμός νοείται η νομισματική ενοποίηση όλων των χωρών που ανήκουν στη ζώνη του ευρώ. Ωστόσο οι πυλώνες προς μια γνήσια οικονομική, νομισματική και τραπεζική ενοποίηση στη βάση της από κοινού άσκησης της κυριαρχίας και λήψης αποφάσεων για κοινές πολιτικές και αλληλεγγύη δεν έχουν ακόμη εφαρμοσθεί σύμφωνα με τον αρχικό οραματισμό.
Η κατοχύρωση μιας πανευρωπαϊκής αγοράς που να ενισχύει την ευημερία και την ανάπτυξη και να παρέχει ασφάλεια στην παγκόσμια οικονομία, η προώθηση της «κοινής» κυριαρχίας, η ενίσχυση της πολιτικής και οικονομικής ενοποίησης που ρυθμίζεται από κοινούς κανόνες και αποφάσεις δυστυχώς αποτελούν ακόμη έννοιες που δοκιμάστηκαν σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και αποδείχθηκαν ασθενικές.
Η κρίση που ξέσπασε το 2008 έφερε στην επιφάνεια χρόνιες ασθένειες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και κυρίως της ευρωζώνης. Οι Ευρωπαϊκές χώρες του Νότου που επλήγησαν από την κρίση λειτούργησαν ως θρυαλλίδα στην ανάδειξη των αδυναμιών της διακυβέρνησης, τόσο της ευρωζώνης όσο και της ΕΕ.
Είναι ξεκάθαρο πλέον πως μια Νομισματική Ένωση μπορεί να ευημερήσει μόνο εφόσον υπάρχει και μια Δημοσιονομική και Πολιτική Ένωση που να μπορούν να εγγυηθούν τη σταθερότητα της πρώτης. Επιπλέον, η Ένωση ωχριά στο συντονισμό των πολιτικών που θα διέπουν τη λειτουργία της αλλά και στη σύσταση κατάλληλων μηχανισμών πρόληψης και διορθωτικών μηχανισμών. Η ανάγκη συνεπώς να αναθεωρηθεί στο σύνολό του το πλαίσιο λειτουργίας της οικονομικής διακυβέρνησης είναι αδιαμφισβήτητη.
Η βασική αρχή της επικουρικότητας δεν αντανακλάται στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Αντίθετα, η δημοσιονομική διάσταση παραμένει σε εθνικό επίπεδο.
Συνεπώς, το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο μπορεί και πρέπει να αντικατοπτρίζει όχι μόνο την αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία - όπως αυτή προωθείται από χώρες όπως η Γερμανία - αλλά να συνοδεύεται από ισχυρά αναπτυξιακά μέτρα. Το αναπτυξιακό πακέτο με βάση τον κοινοτικό προϋπολογισμό πρέπει να αποτελεί τον κύριο πυλώνα ολόκληρου του δημοσιονομικού οικοδομήματος. Ο κοινοτικός προϋπολογισμός πρέπει να λειτουργεί ως εργαλείο ανάπτυξης και σταθερότητας και όχι ως απλό μέσο αναδιανομής μεταξύ των κρατών (ΕΛΙΑΜΕΠ, 2014).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου